ΧΑΝΙΑ

Ο νομός Χανίων βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Κρήτης κι ο πληθυσμός του είναι 157.000 κάτοικοι. Η πρωτεύουσα του, τα Χανιά, είναι μια από τις ομορφότερες πόλεις της χώρας και για το λόγο αυτό αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς, τόσο για τους καλοκαιρινούς επισκέπτες, όσο και για ανθρώπους που πηγαίνουν εκεί για μόνιμη μετεγκατάσταση.

Η πόλη των Χανίων έχει περίπου 60.000 κατοίκους, με διαρκή αυξητική τάση λόγω των επαγγελματικών ευκαιριών που παρουσιάζονται σε νέους που μετακινούνται από άλλες περιοχές της χώρας. Κατά την καλοκαιρινή περίοδο η πόλη ασφυκτιά από τον μεγάλο όγκο επισκεπτών που δέχεται, γεγονός που δημιουργεί διαρκή ζήτηση για κλίνες φιλοξενίας, και ως εκ τούτου περιορίζει τον αριθμό των διαθέσιμων ακινήτων μόνιμης κατοικίας. Νέες υποδομές φιλοξενίας κατασκευάζονται, νέα ξενοδοχεία εντός αλλά και περιφερειακά της πόλης, ενώ πολύ συχνά ανεγείρονται και πολυτελείς βίλες για τους απαιτητικούς πελάτες υψηλών εισοδημάτων, σε όλα σχεδόν τα σημεία του νομού.

Περιήγηση στην πόλη

Εάν ζεις στα Χανιά, μπορείς να απολαύσεις καθημερινά τον καφέ ή μια ωραία βόλτα στο παλιό Ενετικό Λιμάνι. Εκεί θα δεις το φρούριο «Φιρκά», κτισμένο από τους Ενετούς στα μέσα του 17^ου αιώνα. Μέσα στο φρούριο στεγάζεται το Ναυτικό Μουσείο της Κρήτης, ενώ ακριβώς απέναντι βρίσκεται το πιο χαρακτηριστικό τοπόσημο της πόλης, ο Αιγυπτιακός Φάρος, ο οποίος ονομάστηκε έτσι επειδή ανακατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της σύντομης αιγυπτιακής κυριαρχίας τον 18^ο αιώνα. Αν περπατήσεις ακόμα λίγο, θα βρεις τα «Νεώρια», τα ενετικά ναυπηγεία, που σήμερα στεγάζουν την Έκθεση Αρχαίας και Παραδοσιακής Ναυπηγικής.

Στην απέναντι μεριά της πόλης θα συναντήσεις τη συνοικία της Χαλέπας. Η Χαλέπα ήταν η καρδιά της πόλης κατά την εποχή της Ενετοκρατίας και η αριστοκρατική συνοικία των Χανίων κατά τους επόμενους αιώνες με μεγαλοπρεπή νεοκλασικά κτίρια που κάποτε στέγαζαν το βρετανικό και το γερμανικό προξενείο, την Γαλλική Σχολή, καθώς και την Οικία Ελευθερίου Βενιζέλου.

Στην ίδια περιοχή θα βρεις και το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων. Εδώ θα έχεις την ευκαιρία να γνωρίσεις την ιστορία της Κρήτης από τους προϊστορικούς χρόνους έως τη ρωμαϊκή εποχή (2-3ος αιώνας μ.Χ.) μέσα από 3.500 αντικείμενα που ήρθαν στο φως από ανασκαφές τόσο στην πόλη όσο και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων.

Παραλίες

Όποιος ζει στο νομό Χανίων έχει τόσες πολλές επιλογές για να επισκεφθεί τις πανέμορφες παραλίες της περιοχής… Σε απόσταση το πολύ μιάμιση ώρας οδήγησης μπορείς να βρίσκονται:

• Ο Μπάλος, η λιμνοθάλασσα με τα γαλαζοπράσινα νερά
• Το Ελαφονήσι, με την ατελείωτη παραλία και την άμμο με τις ροζ αποχρώσεις.
• Το Κεδρόδασος, για όσους θέλουν να περάσουν τη μέρα του σε μια εξωτική παραλία, μακριά από τον πολύ κόσμο
• Τα Φαλάσαρνα, με τα δροσερά πεντακάθαρα νερά
• Το Σεϊτάν-Λιμάνι, με την άγρια ομορφιά του
• Το Μαράθι και ο Σταυρός, με την κοσμοπολίτικη αύρα τους
• Η Παλαιόχωρα, με την παχιά αμμουδιά και τις λιχουδιές της στις γύρω ταβέρνες
• Το Λουτρό, το γραφικό παραλιακό χωριουδάκι κοντά στα Σφακιά
• Το Φραγκοκάστελο, στη νότια πλευρά του νομού, απ’ όπου βλέπεις τη Γαύδο

Η Κρητική κουζίνα

Κάτι που δεν μπορείς να αποφύγεις αν ζεις στα Χανιά, είναι το καλό φαγητό! Δεν έχει σημασία εάν βρεθείς σε έναν καφενέ σε κάποιο ορεινό χωριό, σε μια παραδοσιακή ψαροταβέρνα ή σε εστιατόριο με μεσογειακή κουζίνα υψηλού επιπέδου, στα Χανίων είναι βέβαιο ότι θα ζήσεις μια μοναδική γαστρονομική εμπειρία! Η Κρήτη είναι ένα νησί που θα μπορούσε να είναι αυτάρκες σε πρώτες ύλες, γι’ αυτό τα υλικά για τα περισσότερα φαγητά που θα δοκιμάσεις εκεί έρχονται από το αγρόκτημα στο πιάτο σου.

Ελαιόλαδο, όσπρια, χόρτα, ντομάτες, μελιτζάνες, κολοκυθάκια, μανιτάρια, φρέσκα μυρωδικά όπως ρίγανη και θυμάρι (πραγματικά αυτός ο κατάλογος είναι ατελείωτος)… είναι όλα μέρος της καθημερινής ζωής στα σπίτια και τα εστιατόρια της Κρήτης. Τα τυριά υπάρχουν σε πολλές μορφές και γεύσεις…από την πικάντικη, κίτρινη γραβιέρα μέχρι την απαλή, λευκή μυζήθρα και το ανθότυρο, ενώ πολλά πιάτα (ειδικά το κατσίκι και το αρνί) μαγειρεύονται αργά για επιπλέον νοστιμιά.

Ακόμη, το αντικριστό αρνί, ένα από τα γαστρονομικά σήματα κατατεθέντα της Κρήτης, συνοδεύει άψογα την ντόπια ρακή! Για μια ακόμα πιο ολοκληρωμένη εμπειρία, μπορείς να παρακολουθήσεις ένα μάθημα μαγειρικής ή να επισκεφθείς ένα ελαιοτριβείο, έναν αμπελώνα ή ένα τυροκομείο για να μάθεις όλα τα μυστικά από τους παραγωγούς.

Η ζωή στα χωριά του Αποκόρωνα

Αν κάποιος θέλει να γνωρίσει σε βάθος τα τοπικά έθιμα και τις παραδόσεις, τότε πρέπει να επισκεφθεί τα χωριά του Αποκόρωνα: ένα σύμπλεγμα από περισσότερους από 30 οικισμούς στα Λευκά Όρη που, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται κοντά στην κοσμοπολίτικη πόλη των Χανίων, διατηρούν την αυθεντικότητά τους. 

Κάθε χωριό έχει το δικό του χαρακτήρα: Το μεγαλύτερο από αυτά είναι ο Βάμος, του οποίου η κεντρική πλατεία, τα μαγαζιά και οι ταβέρνες λειτουργούν και έχουν κόσμο όλο το χρόνο. Εκεί βρίσκεται κι ένα σύγχρονο κέντρο υγείας που εξυπηρετεί ολόκληρη τη γύρω περιοχή, γι’ αυτό και πολλοί αλλοδαποί επισκέπτες που αποφασίζουν να μείνουν μόνιμα στην Κρήτη επιλέγουν αυτή την περιοχή για τη νέα κατοικία τους. Κάθε χρόνο εκεί πραγματοποιείται κι ένα φεστιβάλ τζαζ μουσικής. Ένα άλλο πανέμορφο χωριό εκεί κοντά είναι το Γαβαλοχώρι, με παραδοσιακά καφενεία,  έναν πολύ δραστήριο γυναικείο συνεταιρισμό κι ένα πολύ αξιόλογο λαογραφικό μουσείο.

Πιο ψηλά βρίσκεται ο Φρες που περιβάλλεται από ελαιώνες και αμπελώνες και είναι διάσημο χωριό για την εκκλησία της Παναγίας των δύο βράχων (ονομάζεται έτσι επειδή είναι χτισμένη πάνω σε έναν μεγάλο ογκόλιθο). Πολύ γνωστό χωριό της περιοχής είναι και οι Βρύσες με τα τρεχούμενα νερά, τα γεφύρια, τα καφέ δίπλα στο ποτάμι και τις ταβέρνες.

Τα φαράγγια των Χανίων

Η ζωή στα Χανιά είναι ιδανική για να εξερευνήσεις την φύση της Κρήτης, αφού στις κορυφές και τις κοιλάδες των Λευκών Ορέων θα συναντήσεις μερικά από τα πιο εντυπωσιακά φαράγγια της Ελλάδας. Από αυτά ξεχωρίζει το φαράγγι της Σαμαριάς. Με μήκος 16 χλμ, το μεγαλύτερο φαράγγι της Ελλάδας, εκτείνεται από το οροπέδιο του Ομαλού μέχρι το Λιβυκό Πέλαγος και αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού πεζοπορικού μονοπατιού Ε4. Θα χρειαστείς περίπου 6-7 ώρες πεζοπορίας για να το διασχίσεις, περνώντας από ξύλινες γέφυρες και εγκαταλελειμμένα χωριά, μέχρι να φτάσεις στον παραθαλάσσιο οικισμό της Αγίας Ρουμέλης. Περίπου 450 είδη χλωρίδας και πανίδας ζουν στο φαράγγι της Σαμαριάς, καθιστώντας το προστατευόμενο γεωπάρκο της UNESCO. Το πιο εντυπωσιακό πάντως τμήμα της πεζοπορίας είναι το πέρασμα μέσα από τις χαρακτηριστικές Πόρτες, ένα στενό πέρασμα με πλάτος μόλις 3 μέτρων ανάμεσα σε δυο ψηλούς κάθετους βράχους.

Μπορεί το φαράγγι της Σαμαριάς να είναι το πιο γνωστό, αλλά δεν είναι το μόνο που θα ανακαλύψεις όταν ζήσεις στα Χανιά. Υπάρχουν ακόμα:

• Το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης (μέρος του δικτύου Natura 2000), στο οποίο έχεις πρόσβαση με τα πόδια από τη Σούγια ή (για πιο σύντομη πεζοπορία) από το χωριό Αγία Ειρήνη.
• Το φαράγγι της Ίμβρου ή Ίμπρου (κοντά στη Χώρα Σφακίων) είναι μέρος του ευρωπαϊκού πεζοπορικού μονοπατιού Ε4 και θα χρειαστείς περίπου 3-4 ώρες για να το διασχίσεις.
• Το φαράγγι της Αράδαινας (επίσης στην περιοχή των Σφακίων) ξεκινά από το χωριό Αράδαινα στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων  και καταλήγει στην παραλία Μάρμαρα, ακριβώς δυτικά του Λουτρού.
• Το φαράγγι του Θερίσου, πολύ κοντά στα Χανιά, που οδηγεί στο Θέρισο και στη Ζούρβα, τα χωριά που αποζητούν οι καλοφαγάδες!

Αρχαιολογικοί χώροι & μουσεία

Για τους λάτρες της Ιστορίας, μια εξαιρετική επιλογή είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Απτέρας που βρίσκεται μόλις 15 χλμ ανατολικά της πόλης των Χανίων, σε ένα οροπέδιο πάνω από τον κόλπο της Σούδας. Από τις οχυρώσεις μήκους 4 χλμ, το θέατρο και τη νεκρόπολη θα καταλάβεις ότι βρίσκεσαι σε έναν αρχαιολογικό χώρο όπου βρισκόταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη της αρχαίας Κρήτης. Ακόμη, λίγο έξω από τη Σούδα και μόλις 10 λεπτά μακριά με το αμάξι από την Άπτερα, βρίσκεται το Μουσείο Τυπογραφίας το οποίο διαθέτει μια εντυπωσιακή συλλογή που περιλαμβάνει παλιά τυπογραφικά πιεστήρια, σπάνιες εκδόσεις, γκραβούρες, ξυλογραφίες και άλλα εκθέματα που συνδέουν την Τυπογραφία με την ιστορία της Κρήτης. Αν πάλι κατευθυνθείς δυτικά από την πόλη των Χανίων, θα φτάσεις στην Κίσσαμο, όπου σε ένα ενετικό κτίριο εντός του κάστρου του Καστελλίου στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Κισσάμου που φιλοξενεί αντικείμενα της μινωικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής

Φυσικά μοναδικά πολιτιστικά αξιοθέατα θα βρεις και στην ενδοχώρα των Χανίων όπως για παράδειγμα στο Γαβαλοχώρι (το αναφέραμε και νωρίτερα) όπου υπάρχει λαογραφικό μουσείο με επτά αίθουσες γεμάτες αντικείμενα που εξιστορούν το παρελθόν και τον τρόπο ζωής στο χωριό. Επίσης, το Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Θερίσου ήταν κάποτε το αρχηγείο της επανάστασης του 1905 με επικεφαλής τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Εδώ θα δεις παλιά όπλα, φωτογραφίες, εφημερίδες και καρτ ποστάλ από την εποχή εκείνη.

Δεν μπορεί να παραλείψει κανείς και την Αρχαία Λισσό. Εδώ μπορείς να φτάσεις είτε ακολουθώντας ένα μονοπάτι πεζοπορίας από τη Σούγια ή παίρνοντας καραβάκι που θα σε αφήσει στην παραλία Λισσού. Όταν φτάσεις στην αρχαία πόλη όπου, παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος της έχει καταστραφεί, μπορείς ακόμα να δεις θραύσματα από ψηφιδωτά, κίονες και τμήμα του θεάτρου.

Τα μοναστήρια του νομού Χανίων

Κομμάτι της Ιστορίας του τόπου είναι και οι πολλές μονές που μπορεί κάποιος να επισκεφτεί. Οι πιο γνωστές μονές είναι:

• Η Μονή Παναγίας Χρυσοσκαλίτισσας, χτισμένη πάνω σε ένα βράχο με θέα τη θάλασσα. Ιδρύθηκε αρχικά τον 16^ο αιώνα, όμως στη δίκλιτη εκκλησία της Μονής, που χτίστηκε το 1894, θα θαυμάσεις μια εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου που χρονολογείται περίπου στον 7ο αιώνα μ.Χ. Μέσα στο μοναστήρι υπάρχει ένα βυζαντινό μουσείο και μια μικρή συλλογή αντικειμένων λαογραφικού χαρακτήρα.
• Η Μονή Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων (κοντά στο Αεροδρόμιο Χανίων) χτίστηκε από βενετοκρητική οικογένεια τον 17ο αιώνα και διαθέτει έναν αμπελώνα που προσφέρει γευσιγνωσία κρασιού, ένα ελαιοτριβείο και μια συλλογή με εκκλησιαστικά κειμήλια.
• Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και η Μονή της Κυρίας των Αγγέλων του Γδερνέτου (ή Γουβερνέτου) η οποία μοιάζει με φρούριο και ο ναός της, αφιερωμένος στην Παναγία, έχει σταυροειδές σχήμα και εντυπωσιακό τρούλο. Η ίδρυση της Μονής φαίνεται ότι συνδέεται με τη λατρεία του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη, τοπικού αγίου, που έζησε κατά τον 16ο αιώνα στην ευρύτερη περιοχή.